Obsesif Kompulsif Bozukluk -OKBOKB,

Obsesif Kompulsif Bozukluk -OKBOKB,

Obsesif Kompulsif Bozukluk -OKBOKB

obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler

ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden

oluşan bir ruhsal hastalıktır.Takıntılı düşüncelerin günlük yaşamımızı

etkileyecek, gündelik işlevlerimizi kısıtlayacak düzeye gelmesi durumunda

OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) adı verilen bir ruhsal hastalık akla

gelmelidir.

Obsesyon

Kişinin zihnine girmesine engel olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı

düşünce, fikir,imaj ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından

mantıkdışı veya saçma olarak değerlendirilirler ve yoğun sıkıntı ve

huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.

Kompulsiyon

Obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da

ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici,engellenemeyen davranış ve

eylemlerdir.

OKB’nin her 100 kişiden 2-3’ünde görüldüğü saptanmıştır. Yani populasyonda

görülme sıklığı %3 civarındadır.

Genellikle ergenlik döneminde ve 20-30’lu yaşlarda başlamasına karşın, okul

öncesi çağdaki çocuklar dahil herhangi bir yaşta görülebilir.

Erkeklerde daha erken yaşlarda başlamasına karşın genel olarak kadınlarda

daha sık görülmektedir.

Genetik nedenler ,Beyin işlevlerinde bozulma ve serotonin,Çocukluk çağı

travmaları hastalığın oluşumunda etkili olduğu araştırmalar tarafından

desteklenmektedir.

OKB BELİRTİLERİ

1-Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu

Kişinin bedeninin ve giysilerinin kir, mikrop, toz gibi etkenler; kimyasal

maddeler, deterjanlar, zehirler ile idrar, gaita ve diğer beden salgıları ile

bulaşacağına ilişkin takıntıları ve bu takıntıların neden olduğu sıkıntıyı

gidermek için yaptığı davranışlarıdır.

2-Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu

En sık görülen obsesyon vekompüldiyonlardan biridir. Kişi ocak, kombi,

şofben,kapı, kilit gibi nesnelerin açık kalmış olabileceğinden, ütü vs. elektrikli

aletlerin fişlerinin prizde takılı kalmış olabileceğinden kuşku duyar (Kuşku

obsesyonu) ve emin olmak için tekrar tekrar kontrol etme gereksinimi duyar

(Kontrol kompulsiyonu). Bu kuşku ve kontroller yaşamın birçok alanında

kendini gösterebilirler.

3-Saldırganlık obsesyonları

Başkalarına zarar vereceği, elinde olmadan saldırgan davranışlarda

bulunacağı şeklinde obsesyonlar

Bazen hastalarda elinde olmadan başkalarına rahatsızlık ya da zarar

vereceği, ağzından hoş karşılanmayacak nitelikte sözcükler kaçıracağı,

yanındaki insanlara elinde olmadan zarar vereceği şeklinde obsesyonlar

olabilir.

4-Cinsel içerikli obsesyonlar

Kişi için utanç verici kabul edilemez cinsel içerikli düşünceler, imajlar bulunur.

5-Dini içerikli obsesyonlar

Kişi kendini inanç ve görüşlerine tam zıddı bir biçimde ve çok yoğun sıkıntı

oluşturacak şekilde dini içerikli takıntılı düşünceleri ve imajları düşünmekten

alıkoyamaz.

6-Simetri/düzen obsesyon ve kompulsiyonları

Simetri gereksinimi ve düzen takıntıları da sık görülen belirtilerdendir. Kişinin

tüm yaşamında simetri gereksinimi ve düzenlilik hakimdir.

7-Sayma ve tekrarlama kompulsiyonları

Bazı OKB’li hastalar herhangi bir günlük aktiviteyi belirli bir sayıya kadar

saymadan yaparsa işinin rast gitmeyeceğini düşünerek sayma ve tekraren o

eylemi yapma davranışında bulunurlar.

8-Biriktirme ve saklama kompulsiyonları

Sık görülen kompulsiyon türüdür. Kişi “ileride gerekli olabilir” şeklinde bir

düşünce ile gerekli olmayacak eşyaları bile biriktirebilir / saklayabilir. İleride

çöp ev olabilecek türden biriktirmeler bu kompülsiyonun en uç örnekleridir.

9-Somatik Obsesyonlar

Kanser,AIDS gibi ciddi hastalıklarının olduğuna dair şüphe etme bunu tespit

etme ve kontrol etme adına bir sürü gereksiz tetkik yaptırmayla giden aşırı

endişe durumudur.

Ancak tıbbi açıdan bu şekildeki düşünce ve davranışların hastalık

sayılabilmesi için günlük işlevlerimizi etkileyecek, kısıtlayacak, bozacak kadar

şiddetli ve yoğun olmalıdır.

OKB NASIL TEDAVİ EDİLİR?

OKB günlük yaşam etkinliklerini ciddi olarak kısıtlayabilen, aile, meslek ve

sosyal yaşamda önemli işlev kayıplarına yol açan, yaşam kalitesini düşüren

bir hastalıktır.

Kronikleşme olasılığının yüksek olması tedavinin önemini arttırmaktadır.

İlaç tedavisi

Özellikle serotonin sistemi üzerinde etkili olan ilaçlar OKB tedavisinde

oldukça yaralı olmaktadır. Serotonin Geri Alım Engelleyiciler -SSRI-adı verilen

bu grup ilaçlar OKB tedavisinde yaygın ve başarılı şekilde kullanılmaktadır.

İlaç Etkilerinin görülmesi için üç hafta kadar beklemek gerekir. İlacın etkili olup

olmadığına karar vermek için en az 8 hafta süre geçmesi beklenmelidir. Etkili

olduğuna karar verilirse tedavinin gerekirse günlük doz arttırılarak en az iki yıl

sürdürülmesi gerekir.

Bilişsel-davranışçı Psikoterapi

Obsesif hastalar kaygı verici düşünceler ile bu düşüncelerden kaçarak veya

kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki düşüncelerden kaçmaya

çalıştıkça bu düşünceler daha da artmakta ve böylelikle bir kısır döngü

oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde amaç hastayı kaygı veren ve kaygı

oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan düşüncelerle

[obsesyonlar] yüzleştirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu kaygıyı

azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları [kompulsiyonlar]

engellemektir.

Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde hem de özelikle

tekrarların önlenmesinde çok önemli bir yer tutmakta, tedavide bazen tek

başlarına bazen de ilaç tedavileri ile birlikte kullanılabilmektedirler. Bilişsel

davranışçı terapi tedavi seçenekleri arasında en önemli yeri tutmaktadır ve

hastalığın tedavisindeki etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Uzm Dr Buket Tuncer Eryonucu

Kaynaklar

1-Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical

psychiatry

2-Türkiye Psikiyatri Derneği Anksiyete Bozuklukları Bilimsel Çalışma Birimi

3-Bilişsel Davranışçı Terapiler Işık Savaşır Gonca Soygüt TPD



Tags: Ankara bayan psikiyatrist Ankara En iyi psikiyatrist Ankara Psikiyatri ankara psikiyatrist ankara psikoterapi Ankara Psikoterapist Anksiyete tedavileri Anksiyete tedavisi bayan psikiyatrist Ankara BDT terapisi bipolar depresyon çift terapisi En iyi psikiyatrist Ankara Panik bozukluk tedavisi Psikiyatri Ankara psikiyatrist ankara Psikoterapi psikoterapi ankara Psikoterapist Psikoterapist Ankara