Alkol Bağımlılığının Vücut Üzerindeki Etkileri ve Tedavi Yöntemleri
Alkol bağımlılığı vücutta 6 farklı alanda ciddi problemlere yol açar.
Öncelikle alkol emilim ve atılım süreçlerini yapan;
1-Gastrointestinal sistemi (GİS) etkiler. Karaciğer de başlangıç
aşamasında yağlanma , büyüme, enzim artışları görülür.Bu aşama geri
dönüşlüdür. İlerleyen süreçlerde Alkolik Hepatit, Hepatik Siroz ve fibroza
döner bu durum geri dönüşüsüz bir aşamadır ve Kc nakli gerektiren bir
sonla biter.
GİS’te ikinci büyük etki özafagus ve mideye olan etkileridir. Özofajit, gastrit,
gastrik ülser, özofagus varis kanamaları, mide kanamaları, pankreatit,
pankreas yetmezliği ve mideden vitamin emiliminin bozulmasına bağlı
özelikle B vit eksikliği görülür.
2-Beyinde alkolün oluşturduğu toksik etki nedeniyle özellikle hafıza ciddi
hasar alır. Unutkanlık, nöropati, agresivite, ilerleyen süreçlerde Wernicke
Korsakoff Sendromu, psikotik semptomlar ( böcek görme, hezeyanlar ve
diğer hallüsinasyonlar) ve nörotoksisiteye bağlı erken yaşta bunama
görülür.
3-Kemik İliği alkolün etkilediği diğer bir alandır. Kemik iliği baskılanmasına
bağlı kan Trombosit hücrelerinde(pıhtılaşmayı sağlayıp kanamayı önleyen
hücreler) ciddi bir azalma olur buna bağlı kanama sorunları ortaya çıkar
böylece GİS olan özofagus mide sorunları kanama dorunlarıyla daha da
kompleks ve zor bir hale gelir. Durdurulamayan ülser kanamaları ve varis
kanamalarının altında kemik iliğinde meydana gelen hasar büyük rol
oynamaktadır.
4-Metabolizma üzerinde olumsuz etkileri; Kan basıncını artırır
(Hipertansiyon), kan yağ metabolizmasını bozar kanda kötü kolesterol ve
yağların artmasına sebebiyet verir. Buna bağlı kalp krizi ve serebrovasculer
(inme, felç gibi) hastalık riski artar.
Hamilelikte alkol kullanımına bağlı fetüste FAS adı verilen küçük kafa çapı,
yüz ve beyin malformasyonları, dudak ve kalp defektleri olan bebekler
doğabilir.
5-Cinsel fonksiyon bozukluğu özellikle erkeklerde Testesteron hormonu
azalmasına bağlı cinsel işlev bozuklukları,memelerde büyüme ve cinsel
isteksizlik görülür benzer etkiler öströdiol ve FSH azalması nedeniyle
kadınlarda da görülmektedir.
6-Ruhsal yan etkiler depresyon ve mizaç bozuklukları, anksiyete
bozuklukları, uyku bozuklukları, psikotik bozukluklar, demans, kognitif
bozukluklar çok sıktır.
Bu kadar ciddi fiziksel ruhsal ve sosyal yan etkileri olan Alkol Bağımlılığı
tedavi edilebilir bir durumdur. Tedavi üç basamaklıdır. Tıbbi- Farmakolojik
Tedavi, Psikolojik- Psikoterapötik Tedavi, Sosyal Destek Tedavisi
Alkol bağımlılığın tıbbi tedavisi etkili ve uygun maliyetlidir. Araştırmalar,
tedavinin yasal tedbirlerden kat kat daha etkili olduğunu ortaya
koymaktadır. Çeşitli çalışmalar hekimlerin alkol bağımlısı hastalara alkolü
azaltmayı ya da kesmeyi önerdikten sonra her görüşmede alkol
kullanımlarıyla ilgili sorular sormalarının hastaların alkol alım sıklığını ve
miktarını % 30-40 azalttığını göstermektedir
Bağımlılık tıpkı şeker, yüksek tansiyon veya kalp hastalıkları gibi kontrol
altına alınması mümkün olan, fakat tam anlamıyla bir ilaç verilip tamamen
eski haline dönebilecek bir durum da değildir. Bağımlılar iyileşebilmek için
en az diğer kronik hastalığı olan kişiler kadar destek ve yardıma muhtaçtır.
Ülkemizde 1985 yılında ABD de 1935 de kurulan Adsız Alkolikler (AA)
özelikle sosyal tedavinin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Sosyal destek
gruplarının tedaviye olumlu etkileri bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Alkol
Bağımlılığı tek elden kontrol edilebilecek bir hastalık değildir bu yüzden
sosyal ve psikolojik tedavi farmakolojik tedavi kadar önemli ve etkilidir.
Uzm Dr Buket Tuncer Eryonucu
